Trang phục dân tộc Mường - Nét duyên dáng người phụ nữ trong mỗi bước đi

Mường là một trong những dân tộc thiểu số có số dân đông đảo xếp vào hàng top tại Việt Nam. Đây là một trong những dân tộc có nếp sống văn hóa cực kỳ độc đáo tạo nên một bản sắc riêng biệt không bị trộn lẫn dù ở bất kỳ đâu. Dưới đây, hãy cùng Cardina tìm hiểu kỹ hơn về trang phục dân tộc Mường, một trong những điều làm nên sự khác biệt lớn nhất của tộc người này.

Đôi nét về dân tộc Mường 

Dân tộc Mường hay có tên gọi khác là Mol, Mual, Mul hoặc Mon là cư dân bản địa có cùng nguồn gốc với người Việt cổ đã có mặt tại Việt Nam từ rất lâu. Người Mường có dân số lên tới hơn một triệu người, đứng thứ 4 nước ta chỉ đứng sau người Việt, Tày, Thái. Tộc người này tập trung chủ yếu ở phía Bắc nước ta, đông đảo ở các tỉnh Hòa Bình, Thanh Hóa. Nhờ vào không gian sinh sống gần nhau cùng với số lượng đông đảo mà họ đã tạo dựng được cho mình một nền văn hóa vô cùng phong phú và giày bản sắc.

Dân tộc Mường có số dân đông thứ 4 trong 54 dân tộc tại Việt Nam (Nguồn ảnh: Báo Nhân Dân)

Người Mường chủ yếu sống trên vùng đồi núi, các thung lũng, hiện nay chỉ có một số xuống thành thị sinh sống do điều kiện phát triển kinh tế. Họ có ngôn ngữ riêng, nhưng khi cần hòa nhập hoàn toàn có thể giao tiếp bằng tiếng Kinh. Người Mường sống trong những ngôi nhà sàn đặc trưng. Và đặc biệt nhất là có trang phục truyền thống riêng biệt từ lâu đời. Và phần tiếp theo của bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về trang phục dân tộc Mường.

Xem thêm: Trang phục dân tộc Thái - Nét đẹp độc đáo và đầy riêng biệt

Nét đặc trưng trong trang phục dân tộc Mường

Trong trang phục dân tộc của người Mường chúng ta nhìn thấy "phảng phất" hình ảnh của người Việt Cổ. Họ đề cao sự kín đáo, lịch sự, phụ nữ thì duyên dáng còn đàn ông thì mạnh mẽ. Đồ của người Mường có khả năng nhận diện rất cao, chỉ cần nhìn vào là ta đã có thể nhận biết được ngay. Quan trọng hơn là họ sẽ tự mình tạo ra những bộ trang phục mà mình mặc, tự nhuộm màu với các màu sắc của thiên nhiên.

Trang phục Mường luôn tôn lên sự duyên dáng và mỹ miều của người con gái 

Trang phục phụ nữ 

Trang phục truyền thống của phụ nữ Mường là thứ thể hiện rõ ràng nhất con người, nét văn hóa của tộc người này. Nó thể hiện cái vẻ đẹp tinh túy, thâm sâu trong từng đường nét khắc họa trên áo váy. Con gái Mường có truyền thống chiết eo từ nhỏ nên dáng người của họ rất chuẩn, đúng thân hình chữ S tiêu chuẩn của ngày nay. Vì vậy mỗi bộ trang phục được tạo nên phải tôn lên được đường cong mỹ miều của người con gái Mường. Cho thấy được sự duyên dáng, uyển chuyển và thu hút trong mỗi bước đi.

Trang phục phải giúp tạo nên bản sắc riêng của những cô gái Mường

Tổng thể trang phục của phụ nữ Mường gồm: áo ngắn đến chấm eo lưng hoặc áo chùng (dài tới đầu gối, phía dưới hơi xòe rộng, thường được mặc trong các dịp đặc biệt); yếm, váy với hai phần chính là cạp váy và chân váy. Thường cạp váy sẽ là phần nổi bật nhất toàn trang phục vì có máu sắc sặc sỡ và thêu dệt cực kỳ công phu.

Áo gái Mường thường có màu sắc sáng, dài đến chấm lưng, xẻ ngực và tay áo dài. Màu sắc thường thấy sẽ là màu trắng, ngoài ra có vàng, hồng, xanh, đỏ vô cùng nhã nhặn. Có có thể mặc khóac ngoài với áo yến, để lộ những chiếc yếm được làm bằng thổ cẩm nhiều màu sắc ở bên trong hoặc cài lại bằng cúc thắt nút  vải họa tiết rất kín đáo.

Áo trắng khoác ngoài cùng phần yếm bên trong có màu sắc vô cùng bắt mắt

Chân váy với cạp váy chính là điểm nhấn nổi trội nhất trong toàn bộ trang phục này. Cạp cáy được trang trí với các hoa văn trong dòng nghệ thuật Đông Sơn với các hình học như mặt trời, ngôi sao hay động vật như hương, gà, công, phượng, rắn rồng... Màu sắc sẽ lựa chọn vô cùng kỹ lưỡng để làm sao phù hợp cho tổng thể. Đã có rất nhiều nghiên cứu xoay quanh hình ảnh cạp váy người Mường. Người ta nhìn thấy được nét thẩm mỹ, sự sáng tạo tuyệt vời của con người nơi đây. Đồng thời phản ánh những giá trị nhân sinh quan và vũ trụ của người Việt cổ. "Cạp váy ở đây, là như tượng, như tranh" - Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Từ Chi nhận xét.

Cạp váy cùng chân váy dài là điểm nhấn trong bộ trang phục dân tộc Mường 

Ngoài ra, chân váy thường sẽ có màu đen hoặc xanh đen, dài đến chấm gót chân, có thêm phần hoa văn ở dưới chân váy để tạo thêm điểm nhấn. Váy sẽ ôm sát ở phần trên mông để giúp các cô gái có thể khoe triệt để dáng người của mình đồng thời tạo được sự uyển chuyển lúc di chuyển.

Khăn đội đầu là thứ không thể thiết làm nên vẻ đẹp trang phục phụ nữ mường. Chiếc khăn có màu trắng mang ý nghĩa về sự thanh khiết, thanh cao. Còn là biểu tượng của bầu trời, biểu thị cho sự thoát tục, mỗi cõi cực lạc, họ đội để thể hiện lòng kính trọng và tôn vinh của mình đối với "các đấng". Chiếc khăn có nút thắt ở phía trên bình tóc để giúp ôm đầu chắc chơn mà không bị khó chịu.

Khăn của người mang mang ý nghĩa vô cùng sâu sắc 

Xem thêm: Trang phục dân tộc Tày - Điểm nhấn trong bản sắc văn hóa Việt

Trang phục nam giới 

Trang phục của nữ giới cầu kỳ bao nhiêu thì trang phục của đàn ông Mường lại đơn giản vấy nhiêu. Họ mặc áo ngắn có cổ tròn và nẹp viền xung quanh. Quần được làm bằng vải mộc thô màu trắng, nâu, chàm hoặc đen, là kiểu quần suông, ống rộng lịch sự. Khi mặc người ta sẽ bắt chéo hai mép cạp dắt vào trong và dùng khăn để thắt lại. Điều này giúp giữ quần được chắc hơn, dễ dàng để họ hoạt động. Tuy nhiên, hiện nay những bộ đồ truyền thống này không còn xuất hiện nhiều nữa. Nam giới chủ yếu mặc đồ Kinh, nhưng cái chất của trai Mường thì vẫn không thể lẫn vào đâu được.

Đàn ông Mường không quá cầu kỳ trong cách ăn mặc 

Trang sức truyền thống của người Mường 

Cũng giống như một số dân tộc thiểu số khác, người Mường ưa chuộng các trang sức bằng bạc, họ thường đeo vòng cổ, nhẫn, vòng đeo tay, trẻ nhỏ thường hay có lắc chân ngoài ra còn có thêm vòng cườm đeo cổ. Một bên cạp váy của phái nữ cũng thường được đeo một dải lắc bằng bạc để tạo điểm nhấn, thể hiện giá trị của người con gái.

Các cô gái Mường thường đeo một phần dây xích bạc ở bên hông 

Người Mường mặc đồ truyền thống lúc nào? 

Với người Mường ngày xưa thì đây là trang phục được sử dụng để mặc thường ngày. Nhưng dần với sự biến chuyển của kinh tế, lối sống thì họ đã mặc thêm trang phục người Kinh để tiện cho các hoạt động. Tuy vậy, vào các dịp đặc biệt thì bất kỳ cô gái, chàng trai nào người Mường cũng sẽ lựa chọn trang phục của họ. Như các lễ hội, buổi biểu diễn văn nghệ, những phong tục như đám hỏi, đám hiếu, tập quán sinh hoạt, lễ Tết hay lúc cần tiếp khách.

Trang phục dân tộc xuất hiện trong các ngày lễ hội 

Xem thêm: Top 20 mẫu áo dài truyền thống Việt Nam đẹp nhất 2024

Trang phục dân tộc Mường là nét đẹp thể hiện phong tục tập quán, lối sống và vẻ đẹp truyền thống của họ nói riêng và của Việt Nam nói chung. Giữ gìn và quảng bá hình ảnh của đồ dân tộc là thể hiện lòng tự tôn, sự tự hào đến bản sắc của dân tộc. Vậy nên không chỉ có người Mường mà ngay cả chúng ta, những dân tộc anh em khác đều có nhiệm vụ giữ gìn những giá trị này.